Belirli bir hafta sınırı bulunmakla birlikte istenmeyen gebeliklerin sonlandırılması amacıyla uygulanan kürtaj işlemi genellikle vakum yöntemiyle yapılır. Daha az riskli ve daha az ağrılı olan yöntem genellikle 5 ila 10 dakika içinde tamamlanır. Lokal anestezi  ya da sedasyon altında uygulanabilir.

Kürtaj İşleminin Aşamaları

Kürtaj işlemi yapılmadan önceki en önemli adım, gebeliğin haftasının ve canlılığının ultrason ile kontrol edilmesidir. Kürtaj işlemi için uygun gebelik haftasının belirlenmesiyle hasta jinekolojik muayene masasına alınır. Spekulum olarak adlandırılan muayene aleti vajinanın içerisine yerleştirildikten sonra antiseptik solüsyonla vajinanın içerisi temizlenir. Herhangi bir acı ya da ağrı hissedilmeyen bu aşamadan sonra hastaya lokal anestezi ya da sedasyon uygulanır. Bazı durumlarda genel anestezi uygulanması da söz konusu olabilir. 

Vajinaya steril tek kullanımlık spekulum aleti yerleştirildikten sonra rahim ağzı tenekulum olarak adlandırılan bir aletle tutulur ve sabitlenir. Hegar bujileri denilen, farklı kalınlıktaki metal ya da plastik çubuklarla rahim ağzı açılır. Uçları delik ve özel plastik kanüller, açılan rahim ağzından rahme doğru ilerletilir. Kanüle ileri geri, sağ ve sol hareketler yaptırılarak rahim içi iyice temizlenir. Kanülün hareketleri sırasında dışarıda kalan uca takılan enjektörle negatif basınç uygulanmakta olup kanül çekildikten sonra ultrasonla rahim içi kontrol edilir. Spekulumun çıkarılmasıyla kürtaj işlemi sonlandırılır. 

Kürtajdan Sonra Nelere Dikkat Etmeli?

Kürtaj işleminden sonra hastalara antibiyotik ve ağrı kesici ilaç reçete edilir. Genellikle işlemden 7 ila 10 gün sonraya bir kontrol randevusu verilir. Aşırı bir kanama ya da ağrı olması durumunda kontrol randevusu beklenmeden doktora başvurulmalıdır.

Kürtaj işleminden sonra 3 ila 5 gün süreyle hafif şiddette ağrı ve en çok 1 hafta süreyle az miktarda kanama olması olağan bir durum olarak kabul edilir. Bazı hastalarda kanama 1-2 gün sürebileceği gibi bazı hastalarda hiç kanama olmayabilir. Kürtajdan sonraki kanamalar için hijyenik ped kullanılmalı, tampon kullanımından kaçınılmalıdır. Olası bir enfeksiyon riskinin önlenmesi için bu adım önemlidir. Aynı şekilde kürtajdan sonraki 15 gün boyunca cinsel ilişkiye girilmemelidir.

Kürtajdan sonra;

• Ağrı kesici ilaçlar kullanılmasına karşın geçmeyen şiddetli ağrılar ve kramplar,
• Aşırı kanama,
• Kötü kokulu aşırı akıntı,
• Yüksek ateş,
• Kürtajdan sonra 7-8 gün geçmesine karşın kesilmeyen ya da artan kanama olması halinde vakit geçirmeksizin doktora başvurulmalıdır. 

Kürtaj tıbbi bir müdahale olduğu için cerrahi prosedürlerin ardından uyulması gereken kuralların tümü kürtaj için de geçerlidir. Kürtajdan sonra tuvaletin yapılmasında bir sorun olmamakla birlikte tuvalet sırasında kuvvetli bir şekilde ıkınmaktan kaçınılmalıdır. Tuvalet temizliği mutlaka ılık suyla ve önden arkaya doğru yapılmalıdır. Genital bölgenin nazikçe kurulanması ihmal edilmemeli ve nemli kalmamasına özen gösterilmelidir. Kürtajdan sonraki ilk gün temiz hijyenik pedlerle yakın kanama takibi yapmak önemlidir. Kürtaj sonrası ilk gün mümkünse istirahat edilmesi önerilmekle birlikte masa başı işlerde çalışılması söz konusu olabilir. Kürtajdan ortalama 4 ila 6 hafta sonra adet görülür. Eğer bu sürede adet kanaması olmadıysa doktora başvurmak gerekir. Ayrıca kürtajın hemen ardından hamile kalma olasılığının olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Kürtaj Çeşitleri Nelerdir?

Kürtaj gebelik sonlandırmanın yanı sıra çeşitli tanı ve tedavi amacıyla yapılabilir. 

Probe kürtaj (P/C): Tanısal amaçlı olarak rahim içinden parça alınması işlemidir. Genellikle rahim duvarında kalınlaşma olduğunda uygulanan yöntem sırasında alınan parça patoloji uzmanı tarafından incelenmektedir.

Rest (Revizyon) kürtaj: Düşükten sonra bazı kadınların rahminde parça kalabilir. Kalan parçalar düşükten sonra kanamaya ya da enfeksiyona neden olabilir. Parçaların alınması için revizyon kürtaj yapılabilir.

Bumm kürtaj: Doğumdan sonra bebeğin eşinin ve zarın rahim içinde kalması kanamaya ve enfeksiyon riskine neden olabilir. Söz konusu parçalar “Winter” denilen özel küretler kullanılarak çıkarılır.

Fraksiyonel kürtaj: Adet dönemi dışında yaşanan kanamaların nedenini saptama amacıyla uygulanan bir kürtaj türüdür. Rahim ağzından ve rahim içinden kürtajla parça alınması yoluyla kanama sebebini alıştırma imkanı elde edilir. 

Pipel ile kürtaj: Pipel olarak anılan ince kanüllerle rahim ağzından ve içinden örnek alınan bu yöntem menopoz döneminde kanamanın yerini belirlemek için uygulanabilir. Menopozda rahim ağzı atrofik ve hassas bir yapıya sahip olduğu için normal kabullerin kullanımı tercih edilen bir durum değildir.

Histeroskopi ile kürtaj: Histeroskopi hastanın rahim ağzının ve içinin kameralı bir sistem kullanılarak vajinal yoldan görüntülenmesi işlemidir. Tanı ve tedavi amacıyla kullanılan histeroskopi eşliğinde tanı ve tedavi amaçlı kürtaj yapılabilir. Bununla birlikte gebelik sonlandırma amacıyla histeroskopi ile kürtaj uygulanamaz. Histeroskopi ile rahim içindeki miyom, polip ve diğer şüpheli lezyonların doğrudan görülüp çıkarılması mümkündür. Böylece hem biyopsi alınması hem lezyonun çıkarılıp tedavinin sağlanması mümkündür. Çıkarılan dokuların incelemesi patoloji bölümü tarafından yapılır. Anestezi altında uygulanan histeroskopi işlemi yaklaşık 20 ila 30 dakika içinde tamamlanır. İşlemden sonra alt batın bölgesinde hafif ağrı hissedilebilir. Bu ağrılar yaklaşık 30 ila 60 dakika içinde kendiliğinden geçer.